Αποτυπώνοντας το φως σε ένα καρέ: Συνέντευξη με τον «φωτογράφο του φωτός» Σωτήρη Ζαφείρη
Ο Σωτήρης Ζαφείρης φοίτησε στο ΤΕΙ Αθηνών από όπου πήρε το πτυχίο του και τελείωσε την πρακτική του στην Αγγλία. Εκεί δημιούργησε μια καινοτόμα φωτογραφική επαγγελματική εταιρεία η οποία έχει ήδη βραβευτεί. Τώρα, εργάζεται ως επαγγελματίας φωτογράφος και διδάσκει την τέχνη της φωτογραφίας στους μαθητές του. Η μεγάλη του αγάπη είναι να αποτυπώνει το φως και οι φωτογραφίες του είναι πραγματικά ιδιαίτερες. Γι αυτό το λόγο, η Εναλλακτική Δράση τον βρήκε και σας παρουσιάζουμε κάποια από τα έργα του, καθώς και τη συνέντευξη που μας παραχώρησε.
Κύριε Ζαφείρη, τι είναι η φωτογραφία για σας;
Προσωπικά για εμένα, σαν δημιουργός κυρίως αλλά και σαν αναγνώστης αυτού του μέσου, η φωτογραφία, η φωτός-γραφία είναι ένας τρόπος ενθύμησης του εαυτού μας. Είναι ένας τρόπος-μέσο για να γίνω παρατηρητής του κόσμου και μέσα από την μεταμόρφωσή του, μέσα από την μαγική και προσωπική ματιά, μέσα από την δημιουργικότητα να συνδεθώ με την Αρετή αυτή που μας συνδέει με το αιώνιο και το άπειρο. Με αυτό τον τρόπο πιστεύω η φωτογραφία σε βοηθάει να ανακαλύψεις τον εαυτό σου, το Γνώθι Σεαυτόν όπως έλεγαν και οι Αρχαίοι Έλληνες. Είναι ένα μέσο να θυμηθείς, και να θυμίσεις στον θεατή-παρατηρητή, μέσα από την συγκίνηση της μεταμόρφωσης και της άχρονης «πραγματικότητας» που εγκλωβίστηκε για πάντα σε μία στιγμή την σύνδεση με το Θείο.. Προσωπικά ξεκίνησα να φωτογραφίζω με αυτήν την αναζήτηση αρκετά χρόνια πριν, για να ανακαλύψω γιατί υπάρχω. Με γοήτευε πάντα ο εγκλωβισμός της πραγματικότητας, του φωτός, του χώρου και του χρόνου σε ένα αποτέλεσμα που είναι άχρονο και συνδέεται με την φαντασία και τη συγκίνηση αλλά περιέχει και κομμάτια της πραγματικότητας όπως την αντιλαμβανόμαστε στην καθημερινή ζωή.
Πως μπορεί να αποτυπώσει κανείς το «φως»;
Το φως μπορεί κανείς να το αποτυπώσει όταν το εξερευνήσει μέσα του και έξω του, αναγνωρίσει τις ποιότητες του και πως αυτό εκδηλώνεται στις υφές και αντικείμενα, πως τα φωτίζει και κυριολεκτικά και μεταφορικά. Πρώτη και πιο σημαντική κατάκτηση για αυτό είναι η έμπνευση και ο ενθουσιασμός, τα οποία καθοδηγούν αλλά και η κατανόηση της ξεχωριστής φωτογραφικής γλώσσας με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπως περιέγραψα παραπάνω το φως, τον χρόνο και την πραγματικότητα. Η φωτογραφία σχετίζεται με όλες τις τέχνες πολύπλευρα αλλά κυρίως με την Ποίηση και τη γλυπτική και ο φωτογράφος μπορεί να αποτυπώσει το φως στην καλύτερη έκφρασή του όταν γίνει ποιητής του φωτός κατανοώντας την πορεία του προς την Αλήθεια, την μη Λήθη. Επίσης σε πιο κυριολεκτικό επίπεδο ο φωτογράφος μπορεί να αποτυπώσει το φως με γλυπτική προσέγγιση «παίζοντας» με την γραφή του αλλά και την απουσία του, με τις ποιότητές του που είναι τα χρώματα και οι τόνοι φωτεινότητας.
Τι είναι το «φως» για σας; Έχει και κάποια άλλη προέκταση;
Το φως για εμένα εκτός από την κυριολεκτική έννοια της λέξης σημαίνει πολύ περισσότερα και ουσιαστικά το αντιλαμβάνομαι σαν την αλήθεια προς την αρετή και το καλό, σαν τον δρόμο προς την απελευθέρωση και τον μη φόβο, προς τη χαρά και την εσωτερική γαλήνη. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου αναζητούσα το φως μέσα μου και στον κόσμο γύρω μου, τον δρόμο δηλαδή προς την εσωτερική απελευθέρωση και την αυτογνωσία και ήμουν λάτρης του Ήλιου και της λαμπερής ημέρας και ότι αυτά συμβολίζουν αλλά και σε σκέψεις, δραστηριότητες και πράξεις στην καθημερινή ζωή που διέπονται από αυτές τις ποιότητες. Η ζωή του ανθρώπου ούτως η άλλως εάν αυτός είναι συνειδητός είναι μία διαρκής πορεία προς το φως, την αυτογνωσία και την εξέλιξη, με όλα τα εμπόδια, καθρέφτες και μαθήματα που συναντάει στην πορεία αυτή.
Tι χρειάζεται για να τραβήξει κανείς μια «καλή φωτογραφία»;
Το θέμα είναι ότι οποιοσδήποτε με μία καλή αντίληψη και λίγο ταλέντο μπορεί πλέον να τραβήξει μία καλή φωτογραφία, ιδίως τις μέρες μας που η φωτογραφία έχει γίνει τόσο εύκολη με την χρήση των κινητών τηλεφώνων. Αυτό όμως που θα κάνει αυτόν που φωτογραφίζει καλό φωτογράφο και ο οποίος θα μπορεί να κάνει αρκετές καλές φωτογραφίες είναι εκτός από το ταλέντο, την έμπνευση και την σύνδεση με την καρδιά και ένα κινητό τηλέφωνο είναι και η κατανόηση της φωτογραφικής γλώσσας, η κατανόηση δηλαδή του πως λειτουργεί το φως αλλά και η απουσία του, το σκοτάδι σαν φόρμες στα αντικείμενα, πως αποτυπώνεται αυτό σαν φωτογραφία, η κατανόηση της αποτύπωσης της πραγματικότητας και του χρόνου αλλά και της αφαίρεσης κομματιού αυτής σε συγκεκριμένο χώρο, στο φωτογραφικό καρέ. Επίσης κάποιος θα πρέπει να έχει κάποιες γνώσεις τεχνικής και σύνθεσηςκαι φυσικά πολλή πρακτική. Και όλα τα παραπάνω μαζί φυσικά με το μεγαλύτερο στοιχείο που είναι η έμπνευση διδάσκονται στα μαθήματα που οργανώνω με τους μαθητές μου και στην ομάδα Luminus Photo Group.
Ποια θα ήταν η μία και βασική συμβουλή που θα δίνατε σε έναν αρχάριο;
Να εμπνέεται γιατί τα πάντα στη δημιουργία είναι η έμπνευση, o ενθουσιασμός και η έκφραση, η όρεξη και η περιέργεια. Ο έρωτας με λίγα λόγια για τη δημιουργία και εν προκειμένω ο έρωτας δημιουργίας μέσω του Φωτός και της πραγματικότητας, της αποτύπωσης μίας στιγμής, της Φωτογραφίας ως μέσο έμπνευσης. Ο έρωτας, ερωτά και οι ερωτήσεις ψάχνουν απαντήσεις, έτσι και ο αρχάριος που εμπνέεται ψάχνει απαντήσεις και ερευνά, εξερευνά τον κόσμο μέσω του φωτογραφικού του μέσου.
Η μηχανή εάν και σημαντικό στοιχείο στη φωτογραφία είναι ένα εργαλείο που βοηθάει περισσότερο έναν επαγγελματία που βάζει όρια και πρέπει να δημιουργήσει ένα έργο που εξυπηρετεί τις ανάγκες των πελατών. Ο ερασιτέχνης, αρχάριος, ο δημιουργός καλλιτέχνης φωτογράφος, σαν εραστής της τέχνης, ας ξεκινήσει με την έμπνευση, με την εξερεύνηση και φυσικά με την μελέτη της φωτογραφικής γλώσσας που είναι ιδιαίτερη, ας ξεκινήσει λοιπόν και με πολύ πρακτική και πειραματισμό για να κατανοήσει το μέσο του. Και ας αρχίσει πάνω από όλα να παρατηρεί την πραγματικότητα με φωτογραφική ματιά. Να θυμάται ότι το μέσο, δηλαδή η φωτογραφική μηχανή είναι ένα εργαλείο και μόνο με το οποίο μπορεί να εκφράσει την δική του έμπνευση και αντίληψη για το φως και τον χρόνο και πως αυτά όταν αποτυπώνονται μεταμορφώνουν την πραγματικότητα. Οι φωτογραφικές φυσικά γνώσεις, οι καλλιέργεια, οι τεχνικές γνώσεις και η πολύ φωτογράφιση βοηθούν στην επίτευξη του σκοπού.
Γιατί ονομάσατε τη σελίδα σας Luminusphotography και ποιος είναι ο σκοπός της;
Όπως αναφέρω και στην αρχική ερώτηση με γοητεύει ο Ήλιος, διαλογίζομαι σε αυτόν και το φως τόσο με την φυσική του αλλά και με την μεταφυσική του έννοια. Το Φως στις καρδιές μας και στην ζωή μας, η αφοβία και η χαρά, η ζωή στο εδώ και τώρα είναι το σημαντικότερο στοιχείο για να οδηγηθούμε σε μία ζωή προς φώτιση, μία ζωή χωρίς πέπλα και ψευδαισθήσεις φόβου, μία ζωή απελευθέρωσης. Να θυμηθούμε ποιοι είμαστε και γιατί είμαστε εδώ. Το Luminus λοιπόν σαν έκφραση και σαν λέξη που αντιπροσωπεύει αυτό το φως είναι μία λέξη με την οποία έχω συνδεθεί και βιωματικά αλλά και μέσα από διάφορες δράσεις τα τελευταία 5 χρόνια. Συνδημιουργήσαμε παλαιότερα με μία φίλη το Luminus Festival, ένα φεστιβάλ τεχνών και δημιουργίας, σε μία προηγούμενη επίσης δραστηριότητά μου είχα δημιουργήσει την Luminus Butterfly (Φωτεινή Πεταλούδα) με project ανεξάρτητων δημιουργών που σκοπό είχαν να μεταμορφώσουν την κοινωνία μας προς ένα καλύτερο κόσμο. Συνδημιουργήσαμε επίσης το 2013 με ένα φίλο φωτογράφο το Luminus Point μία φωτογραφική συνεργασία βάζοντας εγώ το Luminus και αυτός το Point. Σε εξέλιξη βρίσκεται επίσης ένα project το οποίο αναπτύσω με video: το Luminus Project ενώ έχω δημιουργήσει και το Luminus Photo Group από μαθητές μου φωτογραφίας με τους οποίους έχουμε σκοπό να εκθέσουμε σε Ελλάδα και εξωτερικό δημιουργικά εμπνεύστικα φωτογραφικά project και να αναπτύξουμε συνεργασίες με άλλες ομάδες του εξωτερικού. Η λέξη Luminus λοιπόν θα μπορούσε να είναι το nick name μου μέσα και από μία πορεία ζωής και εργασίας μέσα σε αυτόν τον χώρο σε υλικό και πνευματικό επίπεδο.
Η σελίδα Luminus Photography είναι μία οργανική σελίδα η οποία αναπτύσεται διαρκώς σε πολλές πτυχές, δεν είναι απλά ένα φωτογραφικο portfolio. Είναι μία φωτογραφική κυρίως ιστοσελίδα η οποία αναφέρεται σε εμένα σαν επαγγελματία φωτογράφο, σαν δημιουργό φωτογράφο, σαν δημιουργό γενικά αλλά και άνθρωπο. Περιέχει επαγγελματικά δείγματα με πελάτες από Αγγλία, Κανάρια Νησιά και Ελλάδα, καλλιτεχνικά δείγματα από εκθέσεις και σειρές φωτογραφίας που έχω κάνει, άλλες υπηρεσίες και δραστηριότητες στις οποίες μπορώ να προσφέρω και πρότζεκτ καθώς και πληροφορίες για τα μαθήματα φωτογραφίας και τις φωτογραφικές ομάδες Luminus τις οποίες έχω ιδρύσει με σκοπό την διάδοση της φωτεινής εμπνευμένης αυτής φωτογραφίας που περιγράφω παραπάνω. Περιέχει όμως και πράγματα που μου αρέσουν, άλλα ταλέντα και γνώσεις που έχω και άλλες δράσεις από τις οποίες κάποιος μπορεί να με γνωρίσει πιο σφαιρικά.
Για μένα η φωτογραφία όπως εξήγησα είναι έμπνευση και δημιουργία σε όλα της τα επίπεδα, στην διδασκαλία, στον επαγγελματικό τομέα και στον δημιουργικό τομέα. Αυτή την περίοδο εμπλουτίζεται με δημιουργικές (πιο καλλιτεχνικές) φωτογραφίες που έχω κάνει από εκθέσεις και νέες σειρές και οι οποίες θα διατίθενται προς πώληση σε υψηλή ανάλυση και σε εκτυπώσεις.
Είναι μία ιστοσελίδα με κυρίως θέμα και εκφραστικό μέσο την Φωτογραφία, την φωτός-γραφία, αλλά και την Luminus ζωή, την ζωή της χαράς και της απελευθέρωσης.
Διαβάστε τη συνέντευξη στην Εναλλακτική Δράση ΕΔΩ